Kredi talebinde keskin düşüş

Faizler yüksek olduğu için bankalar yüzde 50’nin üzerinde getiriyle mevduat toplayabiliyor. Ancak kredi maliyetlerinin aşırı artması sebebiyle kimse bankaların kapısını çalmak istemiyor. Bankaların elinde kalan bu para yatırımcılar başta olmak üzere finansmana ihtiyaç duyan kesimlere ulaşmıyor. Nitekim, kredi talebindeki keskin düşüş rakamlara da yansıyor.

Haziran 2018’de yüzde 118,9 ile zirve seviyelere çıkan bankacılık sektöründe mevduatın krediye dönüşüm oranı 3 Mayıs haftası itibarıyla yüzde 78,52’ye kadar gerileyerek dip yaptı. Kredi mevduat oranı ilk olarak 2021 yılının Kasım ayında yüzde 100 seviyesinin altına inmişti. Sektörde en düşük kredi mevduat oranlarından biri de yüzde 82,76 ile 21 Temmuz 2023’te hesaplanmıştı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 3 Mayıs 2024 haftasına ilişkin açıkladığı verilere göre; sektörün toplam kredi hacmi 12 trilyon 681 milyar lira oldu. Bankacılık sektöründe toplam mevduat 16 trilyon 149,2 milyar lira tutarında kayıtlara geçti. Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 0,87 azalarak 9 trilyon 3 milyar liraya düştü. Yabancı para (YP) cinsinden mevduat yüzde 2,13’lük kayıpla 6 trilyon 369 milyar liraya geriledi.

TL krediler 8 trilyon 593 milyar lira olurken, yabancı para cinsinden kullandırılan tutar 4 trilyon 87 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. TL mevduatın krediye dönüşüm oranındaki hızlı düşüş de dikkat çekti. 2012 yılından beri yüzde 100’ün altına hiç gerilemeyen TL mevduatın krediye dönüşüm oranı ilk defa 21 Temmuz 2023’te yüzde 96,26’ya inmişti.

2024’ün 3 Mayıs haftasına ait veriler incelendiğinde ise TL mevduatın krediye dönüşüm oranı yüzde 95,44’e kadar çekildi. Yabancı para mevduatında da krediye dönüşüm oranı Temmuz 2021’den beri yüzde 100’ün altında seyrediyor. Yabancı para mevduatında krediye dönüşüm oranının yüzde 64,16’ya gerilediği görülüyor.